معاینه پروستات یا آزمون دیجیتال رکتوم (DRE) چیست؟

معاینه پروستات چیست؟

معاینه پروستات یا معاینه مقعدی یا آزمون دیجیتال رکتوم (DRE: Digital Rectal Exam) زمانی است که یک پزشک انگشت خود را به مقعد بیمار خود وارد می کند تا مستقیم غده پروستات که وظیفه تولید ترشحات مایع منی را دارد و در زیر مثانه و در پشت آلت تناسلی قرار دارد را احساس و معاینه کند. این معاینه برای ارزیابی بزرگ شدن یا بی نظمی در شکل پروستات انجام می شود که می تواند ناهنجاری ها یا سرطان پروستات را نشان دهد که گرفتن این آزمون فقط چند دقیقه طول می کشد و نسبتا بدون درد است.

هدف از معاینه پروستات

معاینه پروستات بسیار رایج و بخشی از توصیه های غربالگری عمومی برای مردان بالای ۵۰ سال و برای مردان جوان که خطر ابتلا به سرطان پروستات را دارند می باشد.

نشانه های بزرگی یا سرطان پروستات عبارتند از:

• احتباس ادرار
• ادرار فوری و ضروری
• نشت ادرار یا بی اختیاری ادراری سرریز
• انسداد ادرار

اگر تجربه ی هر یک از نشانه های فوق را دارید مهم است که آنها را به پزشک خود بیان کنید.

راهنمای معاینه پروستات

چندین دستورالعمل مختلف برای غربالگری پروستات برای مردان که نشانه ای ندارند وجود دارد. غربالگری می تواند شامل آزمون دیچیتال رکتوم (DRE) یا آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) خون یا هر دو باشد. PSA پروتئینی است که توسط برخی از سرطان های پروستات تولید می شود.

انجمن سرطان آمریکا (ACS) توصیه می کند که مردان بالای ۵۰ سال با دکتر خود درباره غربالگری سرطان پروستات بحث و گفتگو کنند. پس از صحبت با پزشک ، بایستی برای ادامه معاینه پروستات رضایت بدهید. این روش دردناک نیست و بعد از آن شما نباید عوارض جانبی داشته باشید و یا هیچ مشکلی داشته باشید. حتما به پزشک خود در صورت وجود هموروئید یا شکاف های مقعدی بگویید، زیرا ممکن است که به معاینه نیاز داشته باشید.

مراحل انجام معاینه پروستات

1. از شما خواسته خواهد شد که شلوار و لباس زیر را از تن در آورید و لباس های معاینه را بپوشید.
2. معمولا از شما خواسته می شود پاهای خود را باز کنید و به سمت جلو خم شوید.
3. اگر شما درباره مشاهده آنچه که اتفاق می افتد عصبی و نگران هستید، این بهتر است تا از دکتر بخواهید هر مرحله را قبل از این که اتفاق بیفتد برای شما توصیف کند.
4. اگر به تنفس توجه داشته باشید و نفس های عمیق بکشید، این نیز می تواند به شما در آرامش چند دقیقه بعدی کمک کند.
5. دکتر شما یک دستکش جراحی در دست کرده و قبل از قرار دادن انگشت خود در راستای مقعد بیمار، انگشت خود را با یک روان کننده چرب و روان میکند تا غده پروستات را بررسی کند.
6. پزشک شما انگشت خود را در زاویه پایین قرار می دهد.
7. ممکن است احساس فشار کمی داشته باشید، اما نباید درد و ناراحتی احساس کنید.
8. اگر احساس درد می کنید، بلافاصله به دکتر بگویید.
9. همانطور که دکتر شما پروستات را بررسی می کند، ممکن است متوجه شوید که انگشت را بصورت دایره ای حرکت می دهد. این برای شناسایی شیار کل غده پروستات است و اینکه مطمئن شود که چه مشکلی وجود دارد.
10. تمام این مرحله باید کمتر از پنج دقیقه طول بکشد.
11. سپس دکتر شما انگشت خود را خارج خواهد کرد.
12. هنگامی که معاینه انجام می شود، پزشک یا دستیار پزشک یک دستمال مرطوب مخصوص را برای تمیز کردن روان کننده به شما ارائه می کند.

نتایج و پیگیری معاینه پروستات

پزشک شما اندازه و شکل پروستات شما را ارزیابی می کند و ممکن است آن را با نتیجه معاینه قبلی مقایسه کند. غده پروستات بطور معمول حدود دو تا چهار سانتیمتر طول دارد، مثلثی شکل است و باید احساس نرمی و انعطاف پذیری داشته باشد.

نتایج معاینه مقعدی پروستات به طور کامل توسط دکتر شما ارزیابی می شود . علاوه بر غربالگری برای سرطان پروستات، DRE همچنین می تواند بزرگی خوش خیم پروستات را شناسایی کند که می تواند باعث اختلال و انسداد در ادرار و سایر عوارض گردد.

پیگیری معاینه پروستات

اگر پزشک شما در معاینه پروستات مشکلی را تشخیص دهد، شما ممکن است نیاز به آزمایش دیگری از قبیل یک آزمایش خون PSA، یک آزمایش تصویربرداری یا یک بیوپسی برای بررسی آناتومی یا عملکرد پروستات داشته باشید.

به طور خاص، یک سونوگرافی می تواند برای تصویربرداری از پروستات و همچنین برای راهنمایی با بیوپسی استفاده شود.

یک MRI برای بررسی پروستات و اطراف آن و برای شناسایی اینکه آیا ساختار و اعضای اطراف مانند ستون فقرات پایین و مثانه، تحت تاثیر بیماری پروستات یا سرطان قرار دارند یا خیر استفاده می شود.

اگر آزمایش PSA در زمان معاینه پروستات انجام نگردیده باشد و پس از آن نگرانی وجود داشته باشد، پزشک از شما خواهد خواست که یک آزمایش PSA انجام دهید.

پس از سن ۵۰ سالگی ممکن است نیاز به بررسی منظم پروستات داشته باشید که اغلب هر چهار سال توصیه می شود. با این حال توصیه ها متفاوت هستند و شما باید با دکتر خود در این مورد بحث کنید.

در مواردی که بعد از آزمایش های مختلف ، بیماری پروستات تأیید شود، ممکن است به دارو، جراحی یا پرتودرمانی و همچنین آزمایش پیگیری با DRE، آزمایش خون، تصویربرداری یا بیوپسی نیاز داشته باشید.

جمع بندی

بسیاری از مردان برای معاینه مقعدی پروستات مضطرب هستند و احساس نگرانی می کنند. در واقع نگرانی و اضطراب می تواند باعث شود تا برخی از مردان از آن اجتناب کنند و حتی نشانه های هشدار دهنده و مشکلات بالقوه را نادیده بگیرند.

در حالی که این نگرانی کاملا قابل درک است، اما به یاد داشته باشید که یک معاینه پروستات می تواند مشکلات پزشکی را پیش بینی نماید و از بروز مشکلات حاد جلوگیری نماید.