پیوند کلیه: همه آنچه باید بدانید؟

همه آنچه باید درباره پیوند کلیه بدانید!

پیوند کلیه چیست؟

پیوند کلیه یک روش جراحی است که برای درمان نارسایی کلیه انجام می شود. کلیه ها مواد زائد خون را فیلتر کرده و از طریق ادرار از بدن خارج می کنند. آنها همچنین به حفظ تعادل مایعات و الکترولیت بدن شما کمک می کنند. اگر کلیه های شما از کار بیفتند، مواد زائد در بدن شما جمع می شود و می تواند شما را بسیار بیمار کند.

افرادی که کلیه هایشان از کار افتاده است معمولاً تحت درمانی به نام دیالیز قرار می گیرند. این درمان به طور مکانیکی ضایعاتی را که با توقف کار کلیه ها در جریان خون جمع می شوند فیلتر می کند.

برخی از افرادی که کلیه هایشان از کار افتاده است ممکن است واجد شرایط پیوند کلیه باشند. در این روش، یک یا هر دو کلیه با کلیه های اهدایی از یک فرد زنده یا مرده جایگزین می شود.

مقایسه دیالیز و پیوند کلیه

هم دیالیز و هم پیوند کلیه مزایا و معایبی دارند.

انجام دیالیز زمان بر است و کار فشرده ای دارد. دیالیز اغلب نیاز به مراجعه مکرر به مرکز دیالیز برای دریافت درمان دارد. در مرکز دیالیز، خون شما با استفاده از دستگاه دیالیز پاکسازی می شود.

اگر کاندیدای انجام دیالیز در خانه خود هستید، باید لوازم دیالیز را خریداری کنید و نحوه استفاده از آنها را بیاموزید.

پیوند کلیه می تواند شما را از وابستگی طولانی مدت به دستگاه دیالیز و برنامه سختی که با آن همراه است رها کند. این به شما امکان می دهد تا زندگی فعال تری داشته باشید. با این حال، پیوند کلیه برای همه مناسب نیست. این شامل افراد مبتلا به عفونت های فعال و کسانی است که به شدت اضافه وزن دارند.

در طول پیوند کلیه، جراح کلیه اهدایی را می گیرد و آن را در بدن شما قرار می دهد. حتی اگر شما با دو کلیه به دنیا آمده اید، تنها با یک کلیه فعال می توانید زندگی سالمی داشته باشید. پس از پیوند، باید از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده کنید تا سیستم ایمنی خود را از حمله به اندام جدید (کلیه پیوند شده) حفظ کنید.

چه کسانی ممکن است به پیوند کلیه نیاز داشته باشند؟

اگر کلیه های شما کاملاً از کار افتاده باشند، پیوند کلیه ممکن است یک گزینه باشد. این وضعیت بیماری کلیوی مرحله نهایی نامیده می شود. اگر به این نقطه برسید، احتمالاً پزشک شما دیالیز را توصیه می کند.

علاوه بر اینکه شما را تحت دیالیز قرار می دهد، پزشک به شما خواهد گفت که آیا فکر می کند کاندیدای مناسبی برای پیوند کلیه هستید یا خیر.

برای انجام عمل جراحی بزرگ و تحمل یک رژیم دارویی سختگیرانه و مادام العمر پس از جراحی باید به اندازه کافی سالم باشید تا کاندیدای مناسبی برای پیوند باشید. شما همچنین باید مایل باشید و بتوانید تمام دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید و داروهای خود را به طور منظم مصرف کنید.

اگر یک بیماری زمینه ای جدی دارید، پیوند کلیه ممکن است خطرناک باشد یا موفقیت آمیز نباشد. این شرایط جدی عبارتند از:

• سرطان یا سابقه اخیر سرطان
• عفونت های جدی مانند سل، عفونت های استخوانی یا هپاتیت
• بیماری قلبی عروقی شدید
• بیماری کبد

پزشک شما همچنین ممکن است توصیه کند که پیوند انجام ندهید اگر:

• سیگار کشیدن
• نوشیدن بیش از حد الکل
• مصرف داروهای غیرمجاز

اگر پزشک شما فکر می کند که شما کاندید مناسبی برای پیوند هستید و به این روش علاقه مند هستید، باید در یک مرکز پیوند ارزیابی شوید.

این ارزیابی معمولاً شامل چندین ویزیت برای ارزیابی وضعیت جسمی، روانی و خانوادگی شماست. پزشکان مرکز ، آزمایش خون و ادرار شما را انجام خواهند داد. آنها همچنین یک معاینه فیزیکی کامل برای اطمینان از سلامت کافی برای جراحی به شما خواهند داد.

یک روانشناس و یک مددکار اجتماعی نیز با شما ملاقات خواهند کرد تا مطمئن شوند که قادر به درک و پیروی از یک رژیم درمانی پیچیده هستید. مددکار اجتماعی مطمئن خواهد شد که شما می توانید این روش را بپردازید و پس از مرخص شدن از بیمارستان از حمایت کافی برخوردار هستید.

چه کسی کلیه را اهدا می کند؟

اهداکنندگان کلیه ممکن است زنده یا مرده باشند.

اهداکنندگان زنده

از آنجایی که بدن فقط با یک کلیه سالم می تواند به خوبی عمل کند، یکی از اعضای خانواده با دو کلیه سالم ممکن است یکی از آنها را به شما اهدا کند.

اگر خون و بافت اعضای خانواده شما با خون و بافت شما مطابقت دارد، می توانید یک اهدای برنامه ریزی شده را برنامه ریزی کنید.

دریافت کلیه از یکی از اعضای خانواده گزینه خوبی است. این خطر را کاهش می دهد که بدن شما کلیه را پس بزند و به شما امکان می دهد لیست انتظار چند ساله برای اهدا کننده فوت شده را دور بزنید.

اهداکنندگان فوت شده

به اهداکنندگان فوت شده اهداکنندگان جسد نیز گفته می شود. اینها افرادی هستند که معمولاً در نتیجه تصادف به جای بیماری جان خود را از دست داده اند. اهداکننده یا خانواده آنها انتخاب کرده اند که اعضا و بافت های شخص را اهدا کنند.

احتمال رد کلیه از اهداکنندگان غیرمرتبط در بدن شما بیشتر است. با این حال، اگر عضوی از خانواده یا دوستی ندارید که مایل یا قادر به اهدای کلیه باشد، یک عضو جسد جایگزین خوبی است.

فرآیند تطبیق کلیه پیوندی

در طول ارزیابی خود برای پیوند، آزمایش خون برای تعیین گروه خونی (A، B، AB، یا O) و آنتی ژن لکوسیت انسانی (HLA) خواهید داشت. HLA گروهی از آنتی ژن ها است که روی سطح گلبول های سفید شما قرار دارند. آنتی ژن ها مسئول پاسخ ایمنی بدن شما هستند.

اگر نوع HLA شما با نوع HLA اهداکننده مطابقت داشته باشد، به احتمال زیاد بدن شما کلیه را پس نزند. هر فرد دارای شش آنتی ژن است که از هر والد بیولوژیکی سه آنتی ژن می باشد. هر چه آنتی ژن های بیشتری داشته باشید که با آنتی ژن های اهدا کننده مطابقت داشته باشد، شانس پیوند موفقیت آمیز بیشتر است.

هنگامی که یک اهداکننده بالقوه شناسایی شد، به آزمایش دیگری نیاز دارید تا مطمئن شوید که آنتی بادی های شما به اندام اهداکننده حمله نمی کنند. این کار با مخلوط کردن مقدار کمی از خون شما با خون اهدا کننده انجام می شود.

اگر خون شما در پاسخ به خون اهداکننده آنتی بادی تشکیل دهد، پیوند انجام نمی شود.

اگر خون شما واکنش آنتی بادی نشان ندهد، چیزی به نام “سازگاری منفی” دارید. این بدان معنی است که پیوند می تواند ادامه یابد.

پیوند کلیه چگونه انجام می شود؟

اگر کلیه از یک اهدا کننده زنده دریافت می کنید، پزشک می تواند پیوند را از قبل برنامه ریزی کند.

با این حال، اگر منتظر یک اهداکننده متوفی هستید که با نوع بافت شما مطابقت دارد، باید در لحظه ای که اهداکننده شناسایی شد، در دسترس باشید تا سریعاً به بیمارستان بروید. بسیاری از بیمارستان‌های پیوند به افراد خود پیجر یا تلفن همراه می‌دهند تا بتوان به سرعت به آنها دسترسی پیدا کرد.

هنگامی که به مرکز پیوند رسیدید، باید نمونه خون خود را برای آزمایش آنتی بادی بدهید. اگر نتیجه سازگاری منفی باشد، برای جراحی انتخاب خواهید شد.

پیوند کلیه تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. این شامل دادن دارویی است که شما را در طول جراحی بخواباند. ماده بی حس کننده از طریق یک مسیر داخل وریدی (IV) در دست یا بازو و به بدن شما تزریق می شود.

هنگامی که شما به خواب می روید، پزشک برشی در شکم شما ایجاد می کند و کلیه اهدا کننده را داخل آن قرار می دهد. سپس شریان‌ها و سیاهرگ‌ها را از کلیه به شریان‌ها و سیاهرگ‌های شما متصل می‌کنند. این باعث می شود که خون از طریق کلیه جدید شروع به جریان کند.

پزشک شما همچنین حالب کلیه جدید را به مثانه شما متصل می کند تا بتوانید به طور طبیعی ادرار کنید. حالب لوله ای است که کلیه شما را به مثانه متصل می کند.

پزشک کلیه های اصلی شما را در بدن شما باقی می گذارد، مگر اینکه باعث ایجاد مشکلاتی مانند فشار خون بالا یا عفونت شوند.

مراقبت های بعد پیوند

در اتاق ریکاوری از خواب بیدار خواهید شد. کارکنان بیمارستان علائم حیاتی شما را تا زمانی که مطمئن شوند شما بیدار و پایدار هستید نظارت می کنند. سپس، آنها شما را به اتاق بیمارستان منتقل می کنند.

حتی اگر بعد از پیوند خود احساس خوبی داشته باشید (بسیاری از افراد اینطور هستند)، احتمالاً باید تا یک هفته پس از جراحی در بیمارستان بمانید.

کلیه جدید شما ممکن است بلافاصله شروع به پاکسازی مواد زائد از بدن کند، یا ممکن است چند هفته طول بکشد تا شروع به کار کند. کلیه های اهدایی اعضای خانواده معمولاً سریعتر از کلیه اهداکنندگان غیرمرتبط یا فوت شده شروع به کار می کنند.

شما می توانید انتظار داشته باشید مقدار زیادی درد در نزدیکی محل برش در اولین دوره بهبودی داشته باشید. در حالی که در بیمارستان هستید، پزشکان شما را از نظر عوارض تحت نظر خواهند داشت. آنها همچنین شما را در برنامه ای دقیق از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی قرار می دهند تا بدن شما را از رد کلیه جدید باز دارد. شما باید این داروها را هر روز مصرف کنید تا بدنتان از رد کلیه اهداکننده جلوگیری کند.

قبل از اینکه بیمارستان را ترک کنید، تیم پیوند شما دستورالعمل های خاصی را در مورد نحوه و زمان مصرف داروها به شما می دهد. مطمئن شوید که این دستورالعمل‌ها را درک کرده‌اید و هر چقدر که لازم است سؤال بپرسید. پزشکان شما همچنین یک برنامه چکاپ برای شما ایجاد می کنند تا بعد از جراحی آن را دنبال کنید.

پس از ترخیص، باید قرار ملاقات های منظمی با تیم پیوند خود داشته باشید تا بتوانند عملکرد کلیه جدید شما را ارزیابی کنند.

شما باید داروهای سرکوب کننده ایمنی خود را طبق دستور مصرف کنید. پزشک شما همچنین داروهای اضافی را برای کاهش خطر عفونت تجویز می کند. در نهایت، شما باید خود را برای علائم هشدار دهنده ای که بدن شما کلیه را پس زده است، زیر نظر داشته باشید. اینها شامل درد، تورم و علائم شبه آنفولانزا است.

برای یک تا دو ماه اول پس از جراحی باید به طور منظم با پزشک خود پیگیری کنید. بهبودی شما ممکن است حدود شش ماه طول بکشد.

خطرات پیوند کلیه چیست؟

پیوند کلیه یک جراحی بزرگ است. بنابراین ممکن است خطرات و ریسک های زیر را به همراه داشته باشد:

• یک واکنش آلرژیک به بیهوشی عمومی
• خون ریزی
• لخته شدن خون
• نشت از حالب
• انسداد حالب
• عفونت
• رد کلیه اهدایی
• نارسایی کلیه اهدایی
• یک حمله قلبی
• سکته مغزی

خطرات احتمالی

جدی ترین خطر پیوند این است که بدن شما کلیه را پس بزند. با این حال، به ندرت پیش می‌آید که بدن شما کلیه اهداکننده شما را رد کند.

محققین تخمین می زنند که ۹۰ درصد از پیوند گیرندگانی که کلیه خود را از یک اهدا کننده زنده دریافت می کنند، حداقل پنج سال پس از جراحی زنده می مانند. حدود ۸۲ درصد از کسانی که کلیه از اهداکننده متوفی دریافت کرده اند تا پنج سال بعد زنده می مانند.

اگر متوجه درد غیرعادی در محل برش یا تغییر در مقدار ادرار خود شدید، فوراً به تیم پیوند خود اطلاع دهید. اگر بدن شما کلیه جدید را رد کرد، می توانید دیالیز را از سر بگیرید و پس از ارزیابی مجدد به لیست انتظار برای کلیه دیگر بروید.

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی که باید بعد از جراحی مصرف کنید می توانند منجر به عوارض جانبی ناخوشایندی نیز شوند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• افزایش وزن
• نازک شدن استخوان
• افزایش رشد مو
• آکنه
  خطر ابتلا به برخی سرطان های پوست و لنفوم غیر هوچکین بیشتر است. با پزشک خود در مورد خطرات ایجاد این عوارض جانبی صحبت کنید.