پروستات ، آناتومی و انواع بیماری های آن چیست؟

هر آنچه بایستی درباره پروستات بدانید!

پروستات چیست؟

پروستات (به زبان انگلیسی : Prostate) غده مهمی در سیستم تولید مثل مردان است. در صورت سالم بودن و در مردان جوانتر از ۵۰ سال ، معمولاً به اندازه یک گردو است و وزن آن حدود ۰.۷۵ اونس است.

این غده در شکم ، جلوی راست روده و بین آلت تناسلی و مثانه قرار دارد. از بافت همبند و بافت غده تشکیل شده است. غده پروستات مایعی به مایع منی اضافه می‌کند و ماهیچه‌های آن به عبور منی از مجرای ادرار شما کمک می‌کنند.

انزال یک مایع خاکستری مایل به سفید است که هنگام ارگاسم از آلت تناسلی شما خارج می شود. این مایع حاوی آنزیم‌ها، روی و اسید سیتریک است که به تغذیه سلول‌های اسپرم و روان‌سازی مجرای ادرار شما کمک می‌کند. مجرای ادرار لوله ای است که از طریق آن انزال و ادرار از بدن شما خارج می شود.

ماهیچه های پروستات شما همچنین به فشار دادن منی به داخل و از طریق مجرای ادرار هنگام ارگاسم کمک می کنند.

این غده در باروری مردان نقش دارد و مایع پروستات را که بخشی از مایع منی است ، می سازد و ترشح می کند.

آیا خانم ها پروستات دارند؟

خیر ، زنان پروستات ندارند. زنان دارای غدد اسکین (Skene) هستند. با این حال، برخی از افراد غدد اسکین را به عنوان غده پروستات زنانه می نامند.

غدد اسکین در دو طرف مجرای ادرار قرار دارند. محققان پزشکی بر این باورند که این غدد ممکن است مایعی ترشح کنند که به ادرار کردن (ادرار کردن) و تمیزی کمک می کند. همچنین ممکن است عملکردی برای مقاربت جنسی داشته باشند که احتمالاً مایع انزال زنانه را فراهم می کند.

آناتومی

پروستات در کجا قرار دارد؟

پروستات شما در زیر مثانه و جلوی راست روده قرار دارد. مجرای ادرار شما از مرکز پروستات شما عبور می کند.

پروستات چه شکلی است؟

این غده شما دارای پنج لوب است: لوب قدامی (در جلو) و لوب خلفی (در پشت)، دو لوب جانبی (در طرفین) و یک لوب میانی (در وسط). بافت های همبند و بافت های غده ای ساختار آن را تشکیل می دهند. فاسیای پروستات پروستات شما را می پوشاند. فاسیای پروستات ورقه ای از بافت همبند کششی است.

اندازه پروستات چقدر است؟

اندازه پروستات شما به اندازه یک گردو است.

این غده معمولاً بعد از ۴۰ سالگی بزرگتر می شود (هیپرپلازی خوش خیم پروستات) و می تواند از اندازه یک گردو به اندازه یک لیمو رشد کند. هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) سرطانی نیست و خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش نمی دهد.

وزن پروستات چقدر است؟

پروستات حدود ۳۰ گرم وزن دارد.

مایع پروستات چیست؟

در طول انزال، اسپرم از بیضه و از یک سری لوله ها حرکت می کند. این باعث می شود عضلات این غده در مجرای ادرار منقبض شوند و مجرای ادرار از هرگونه ادرار که از طریق آن عبور می کند مسدود شود. سپس مایع منی می تواند وارد مجرای ادرار شود و مایع پروستات نیز آزاد شود و مخلوط آن با مایع منی حاصل از بیضه باشد.

مایع پروستات حاوی آنزیمی است که آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) نامیده می شود. PSA به نازک تر شدن مایع منی کمک می کند.

این مابع حاوی آنزیم ها ، اسید سیتریک و روی است. این مایع یکی از قسمت های منی است که به محافظت از اسپرم کمک می کند. به طور خاص ، مایع منی از نظر شیمیایی اساسی است. این به اسپرم ها کمک می کند تا در واژن طولانی تر زندگی کنند و حاوی مایعاتی هستند که از نظر شیمیایی اسیدی هستند.

انواع بیماری پروستات

چندین بیماری وجود دارد که می تواند بر این غده تأثیر بگذارد ، از جمله:

• بزرگی خوش خیم پروستات (BPH) : شرایطی است که هنگام بزرگ شدن پروستات رخ می دهد. این روند با با افزایش سن اتفاق می افتد. دلیل با اهمیت بودن این است که بزرگ شدن پروستات می تواند شروع به تحریک مثانه یا بسته شدن جزئی مجرای ادرار کند. این ممکن است خروج ادرار را دشوارتر نماید.
• سرطان پروستات : سرطان پروستات دومین نوع شایع سرطانی است که مردان و افرادی که در بدو تولد مرد هستند (AMAB) را مبتلا می کند.
• التهاب پروستات یا پروستاتیت : چهار وضعیت مختلف پروستاتیت باعث التهاب در این غده شما می شود: پروستاتیت حاد باکتریایی، پروستاتیت باکتریایی مزمن، سندرم درد مزمن لگن (CPPS) و پروستاتیت التهابی بدون علامت. این شایع ترین مشکل دستگاه ادراری در مردان و افراد AMAB کمتر از ۵۰ سال و سومین شایع ترین مشکل در مردان و افراد AMAB بالای ۵۰ سال است.

علائم هشدار دهنده مشکلات پروستات چیست؟

علائم هشدار دهنده رایج مشکلات پروستات عبارتند از:

• درد در آلت تناسلی، بیضه ها یا پرینه شما. پرینه ناحیه بین بیضه ها و راست روده است.
• تکرر ادرار
• درد هنگام ادرار کردن یا انزال
• کندی یا نشتی جریان ادرار شما
• مشکل در شروع ادرار کردن
• ادرار مکرر شبانه
• اختلال نعوظ (ED)
• وجود خون در ادرار
• وجود خون در مایع منی (هماتوسپرمی)
• درد در ناحیه کمر، لگن یا قفسه سینه.

آزمایشات رایجی که سلامت پروستات را بررسی می کنند کدامند؟

آزمایشات رایج برای بررسی سلامت این عضو عبارتند از:

• معاینه رکتال دیجیتال. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما یک انگشت دستکش دار و روغن کاری شده را وارد روده شما می کند و غده پروستات شما را احساس می کند. برجستگی ها یا نواحی سخت ممکن است نشان دهنده سرطان باشند.
• آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات. پروستات شما پروتئینی به نام آنتی ژن اختصاصی پروتئین (PSA) می سازد. افزایش سطح PSA ممکن است نشان دهنده سرطان باشد. اگر BPH یا پروستاتیت دارید، سطح PSA نیز ممکن است افزایش یابد.
• بیوپسی. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما از یک سوزن برای گرفتن نمونه از بافت این غده استفاده می کند. یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی نمونه را زیر میکروسکوپ در آزمایشگاه بررسی می کند.

آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) چیست؟

آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA : Prostate-specific antigen) یکی از آنزیم هایی است که در مایع پروستات موجود است. آزمایش PSA سطح این آنزیم را در خون اندازه گیری می کند. سطح PSA به عنوان بخشی از بررسی سلامت و سرطان پروستات اندازه گیری می شود. PSA ممکن است در آقایانی که شرایط متنوعی از این غده دارند و مبتلا به سرطان هستند ، بیشتر باشد.

پروستاتیت یا التهاب پروستات یکی از شرایطی است که می تواند باعث افزایش سطح PSA شود. BPH همچنین می تواند باعث افزایش سطح PSA شود. هر دوی این شرایط سرطانی نیست. افزایش سطح PSA همچنین ممکن است نشانه ای از سرطان پروستات باشد ، اما همیشه اینگونه نیست.

سطح PSA قبلاً سالانه برای همه مردان بالای ۵۰ سال یا قبل از آن در صورت وجود سابقه خانوادگی سرطان توصیه می شد ، اما این توصیه ها در طول سال ها تغییر کرده است. برای مردانی که هیچ علائمی از مشکلات پروستات ندارند ، ممکن است از آزمایش PSA استفاده نشود.

آزمایش PSA اشکالاتی دارد. هیچ سطح PSA “عادی” یا “غیر طبیعی” وجود ندارد ، به این معنی که نتایج ممکن است هیچ تاثیری در وجود بیماری نداشته باشد یا می تواند مثبت کاذب داشته باشد. علاوه بر این ، بسیاری از آزمایشات سطح PSA بر روی مردان سفید پوست انجام شده است ، که در اعمال نتایج برای سایر گروه ها و نژادها چالش هایی را ایجاد می کند.

در بعضی موارد ، آنچه ممکن است مهمتر باشد پیروی از تغییرات سطح PSA در طول زمان است. اگر در حال افزایش است ، این می تواند نشانه ای از دلایل آزمایش بیشتر باشد.

درمان های رایج

درمان پروستات به نوع بیماری شما بستگی دارد.

سرطان پروستات

• نظارت فعال. شما هر یک تا سه سال یکبار غربالگری، اسکن و بیوپسی برای نظارت بر رشد سرطان دریافت می کنید.
• براکی تراپی. براکی تراپی نوعی پرتودرمانی داخلی است. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما دانه های رادیواکتیو را در پروستات شما قرار می دهد. دانه ها به حفظ بافت سالم اطراف کمک می کنند.
• درمان کانونی. تمرکز درمانی فقط بر روی درمان ناحیه سرطانی این غده شما تمرکز دارد. گزینه‌های درمان کانونی شامل اولتراسوند متمرکز با شدت بالا (HIFU)، کرایوتراپی، فرسایش لیزری و درمان فوتودینامیک (PDT) است.
• پروستاتکتومی. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما با جراحی پروستات شما را برمی دارد.

پروستاتیت

بسته به علت و نوع پروستاتیت، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• داروها. برخی از داروها به شل شدن عضلات اطراف این غده و مثانه کمک می کنند تا به بهبود جریان ادرار کمک کنند. آنتی بیوتیک ها به از بین بردن باکتری های عامل عفونت کمک می کنند.
• مدیریت استرس. مشاوره برای اضطراب و افسردگی می تواند به تسکین علائم کمک کند.
• تمرینات. تمرینات کف لگن می تواند به کاهش یا از بین بردن اسپاسم عضلانی کمک کند.

هیپرپلازی خوش خیم پروستات

• داروها. داروها می توانند به کاهش تولید هورمون هایی که باعث رشد این غده می شوند کمک کنند.
• عمل جراحی. جراحی می تواند بافت انسدادی پروستات را که جریان ادرار را مسدود می کند، از بین ببرد.
• بخار آب درمانی. یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ابزاری را از طریق مجرای ادرار و داخل پروستات شما وارد می کند. این ابزار بخار، بخار منتشر می کند که سلول های این غده را می کشد و پروستات شما را کوچک می کند.

چگونه پروستات خود را سالم نگه دارم؟

به حفظ سلامت این غده خود با موارد زیر کمک کنید:

• انجام منظم غربالگری پروستات. اکثر افراد باید غربالگری را از ۵۰ سالگی شروع کنند. اگر سابقه خانوادگی سرطان پروستات دارید، ایده خوبی است که غربالگری را از سنین پایین‌تر شروع کنید.
• ورزش منظم. افرادی که فعالیت بدنی بیشتری دارند کمتر به BPH مبتلا می شوند.
• خوردن یک رژیم غذایی سالم. خوردن مقدار توصیه شده میوه، سبزیجات و پروتئین سالم ممکن است به سلامت این غده کمک کند.
• ترک محصولات تنباکویی. محصولات تنباکویی ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند.

سوالات متداول

غده پروستات در کجا واقع شده است؟

این غده بخشی از سیستم ادراری تناسلی مردان می باشد که در زیر مثانه قرار دارد و مجاری ادراری را احاطه کرده است .

کار پروستات چیست؟

این غده در مردان نقش ایجاد محیط مناسب جهت تغذیه و زنده نگه داشتن اسپرم را بر عهده دارد .

بزرگی خوش خیم پروستات چیست؟

این مشکل نوعی بیماری خوش خیم در مردان بوده و شایع ترین تومور موجود در مردان می باشد که به علت افزایش حجم پروستات ایجاد می شود .

نحوه ایجاد علامت ادراری در این بیماری چگونه است؟

بعد از بزرگی پروستات به تدریج بافت پروستات روی مجرای ادراری فشار وارد کرده که باعث علائم ادراری می شود  .

علل ایجاد بزرگی خوش خیم پروستات چیست؟

علت اصلی ناشناخته می باشد ولی از علل مهم میتوان به افزایش سن و به دنبال آن اثر گذاری هورمون مردانه روی بافت آن اشاره کرد .

علائم بزرگی خوش خیم چیست؟

علائم آن غالبا در حدود ۶۰ سالگی ظاهر می شود که با علائمی همچون تکرر ادرار ، کاهش فشار جریان ادرار ، زور زدن هنگام ادرار ، حالت عدم توانایی نگه داشتن ادرار ، احساس عدم تخلیه کامل ادرار ، بند آمدن ادرار ، شب ادراری ، بی اختیاری ادرار و قطره قطره کردن ادرار پس از پایان ادرار بطوری که لباس زیر بیمار کمی خیس شود می باشد .

چگونه با مشکل بزرگی خوش خیم برخورد کنیم؟

در صورت مشاهده این علائم حتما به پزشک مراجعه و از درمان خودسرانه پرهیز کنیم.

نحوه درمان بزرگی خوش خیم چگونه است؟

درمان در مرحله اول استفاده از دارو میباشد که در صورت عدم جواب از روش های جراحی استفاده می شود .

عوارض این بیماری چگونه است؟

• نارسایی کلیه ها
• عفونت ادراری
• ایجاد سنگ ادراری
• نارسایی حاد قلب و ریه
• درد شکم به علت اتساع مثانه
• خستگی بیمار از ادرار شبانه

راه جلوگیری از ایجاد بزرگی خوش خیم چیست؟

تقریبا راه مطمئنی جهت جلوگیری از ایجاد آن وجود ندارد .

روش های جراحی این بیماری کدام است؟

• جراحی به روش باز
• جراحی به روش تراش پروستات از راه مجرا

مراقبت های بعد از عمل جراحی در منزل

• بیمار را باید تشویق به راه رفتن کرد (نشستن به مدت طولانی شانس خونریزی و ناراحتی را زیاد می کند)
• برای جلوگیری از یبوست و زور زدن زیاد از ملین دارویی و طبیعی استفاده گردد .
• آموزش ورزش عضلات لگنی به بیمار جهت بهبود کنترل مثانه پس از خروج سوند ادراری انجام شود .
• مصرف الکل ، قهوه ، غذای تند و ادویه جات ممکن است ایجاد مشکل نماید  .
• هر شکایتی مثل خونریزی ، عبور لخته های خون ، کاهش جریان ادرار ، احتباس ادرار و عفونت ادراری باید به اطلاع پزشک برسد.