عفونت ادراری: علت ، علائم و درمان آن چیست؟

عفونت ادراری چیست؟

عفونت دستگاه ادراری (UTI) یک عفونت در اندام های دستگاه ادراری است که شامل مثانه و کلیه می شود. علائم بستگی به بخشی از دستگاه ادراری دارد که تحت تأثیر قرار گرفته است.

عفونت ادراری می تواند در هر نقطه ای از مجاری ادراری شما اتفاق بیفتد. دستگاه ادراری شما از کلیه ها ، حالب ، مثانه و مجرای ادرار تشکیل شده است.

اکثر عفونت ها فقط مجرای ادراری و مثانه را در قسمت تحتانی درگیر می کنند. با این حال ، عفونت ها می توانند حالب و کلیه ها را در قسمت فوقانی نیز درگیر کنند. اگرچه عفونت های دستگاه ادراری فوقانی نادرتر از عفونت های دستگاه ادراری تحتانی هستند ، اما معمولاً شدیدتر نیز هستند.

علل عفونت ادراری

عفونت ادراری ناشی از میکروب ها است. اینها موجوداتی هستند که برای دیدن بدون میکروسکوپ بسیار کوچک هستند.

بیشتر عفونت های ادراری توسط باکتری ها ایجاد می شوند، اما برخی از آنها توسط قارچ ها و در موارد نادر توسط ویروس ها ایجاد می شوند. عفونت ادراری یکی از شایع ترین عفونت ها در انسان است.

هر کسی که تا به حال یک عفونت ادراری (UTI) را تجربه کرده باشد ، به خوبی می داند که چگونه می تواند خسته کننده و ناراحت کننده باشد. حتی یک مورد خفیف ممکن است هنگام ادرار، افزایش میل به ادرار کردن و خون و یا درد در ادرار ایجاد نماید. اگر عفونت از مثانه به کلیه منتقل شود، وضعیت می تواند بدتر شود، درد شدید، تهوع، استفراغ، و در موارد نادر، آسیب کلیه ایجاد می شود.

این مشکل فقط مختص به بزرگسالان نیست و می تواند تمامی سنین را تحت تاثیر قرار دهد. نوزادان و کودکان همچنین می توانند عفونت را دریافت کنند و مواردی که در سالمندان اتفاق می افتد گاهی اوقات می توانند خطرناک باشند.

در این مقاله سعی شده است که علائم و نشانه ها ، تشخیص ، عوارض و درمان عفونت ادراری را برای شما عزیزان تشریح نماییم.

انواع عفونت ادراری

انواع و علایم عفونت بستگی به این دارد که کدام قسمت از دستگاه ادراری آلوده است.

عفونت های مجاری ادراری تحتانی بر مجرای ادراری و مثانه تأثیر می گذارد. عفونتی که در مثانه یا مجرای ادرار اتفاق می افتد (لوله ای که از طریق آن ادرار از بدن خارج می شود) که معمولا به عنوان عفونت مثانه شناخته می شود.

عفونت های دستگاه ادراری فوقانی بر کلیه ها تأثیر می گذارد. عفونت مجاری ادراری شامل کلیه ها و حالب ها (مجرایی که ادرار از طریق کلیه ها به مثانه منتقل می شود). عفونت کلیه نیز به عنوان پیلونفریت نامیده می شود. اگر باکتری ها از کلیه آلوده به خون منتقل گردند، می توانند تهدید کننده زندگی باشند. این بیماری که اوروسپسیس نامیده می شود ، می تواند باعث کاهش خطرناک فشار خون ، شوک و مرگ شود.

عفونت دستگاه ادراری پایین (عفونت مثانه)

عفونت دستگاه ادراری پایین (عفونت مثانه) معمولا زمانی رخ می دهد که باکتری وارد مجرای ادرار شود و باعث عفونت در مثانه شود.

در این مواقع ، علائم اغلب با درد یا ناراحتی خفیف در لگن یا مجرای ادرار شروع می شوند.

علایم عفونت دستگاه ادراری تحتانی

معمولا، در عرض چند ساعت، عفونت با علائم مشخصی از جمله:

• درد یا سوزش در هنگام ادرار (دیسوری)
• افزایش میل به ادرار کردن (تکرر ادراری)
• نیاز به بیدار شدن در شب برای ادرار کردن (ناکچوریا – nocturia)
• ناتوانی در نگهداری ادرار (بی اختیاری ادرار)
• عبور مقادیر مکرر ادرار
• ادرار خسته کننده
• ادرار خونی (هماچوری)
• خروج عفونت از ادرار
• ادرار کدر
• ادراری که شبیه نوشایه یا چای است.
• ادرار که بوی قوی دارد.
• درد راست روده در مردان
• درد لگن در زنان
• تب کم درجه
• خستگی

عفونت دستگاه ادراری بالا (عفونت کلیه یا پیلونفریت)

عفونت مثانه که به کلیه ها سرایت می کند، معمولا جدی و نیاز به مراقبت های پزشکی ضروری دارد. عفونت کلیه یا پیلونفریت می تواند علائم سیستمیک (تمام بدن) را که نه تنها آشکارتر، بلکه اغلب ناتوان کننده است، ایجاد کند.

علایم عفونت دستگاه ادراری فوقانی

نشانه های پیلونفریت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تب بالا (بیش از ۳۸ درجه سانتی گراد)
• لرزش بدن
• رطوبت ناشی از عرق (لرزش و عرق همراه با افزایش دما)
• حالت تهوع یا استفراغ
• درد کمر (درد که معمولا عمیق و زیاد در پشت و یا پهلو است)

درمان عفونت ادراری

درمان عفونت بستگی به علت آن دارد. پزشک شما می تواند با استفاده از نتایج آزمایش برای تأیید تشخیص ، تعیین کند که کدام ارگانیسم باعث عفونت می گردد.

• در اغلب موارد ، علت آن باکتری است. عفونتهای ناشی از باکتری ها با آنتی بیوتیک درمان می شوند.
• در برخی موارد ، ویروس ها یا قارچ ها علت آن هستند. عفونت ویروسی با داروهایی به نام ضد ویروس ها درمان می شوند.
• عفونتهای قارچی با داروهایی به نام ضد قارچ درمان می شوند.

آنتی بیوتیک ها برای عفونت ادراری

شکل آنتی بیوتیک مورد استفاده برای درمان عفونت ادراری باکتریایی معمولاً بستگی به این دارد که کدام قسمت از دستگاه درگیر است. عفونت های دستگاه تحتانی معمولاً با آنتی بیوتیک های خوراکی قابل درمان هستند. عفونت های دستگاه فوقانی نیاز به آنتی بیوتیک های داخل وریدی دارند. این آنتی بیوتیک ها مستقیماً در رگ های شما تزریق می گردند.

گاهی اوقات ، باکتری ها در برابر آنتی بیوتیک ها مقاومت نشان می دهند. برای کاهش خطر مقاومت به آنتی بیوتیک ، احتمالاً پزشک شما را در کوتاهترین دوره درمانی ممکن قرار می دهد. درمان معمولاً بیش از ۱ هفته طول نمی کشد.

نتایج حاصل از کشت ادرار شما می تواند به پزشک شما در انتخاب یک داروی آنتی بیوتیک کمک کند که در برابر انواع باکتری هایی که باعث عفونت شما می شوند بهتر عمل کند.

در حال حضار درمانهای غیر از آنتی بیوتیک ها برای عفونت های عفونی باکتریایی در حال بررسی است.

درمان خانگی عفونت ادراری

هیچ درمان خانگی وجود ندارد که بتواند عفونت ادراری را درمان کند، اما کارهایی وجود دارد که می توانید انجام دهید که می تواند به عملکرد بهتر داروهای شما کمک کند.

این درمان‌های خانگی برای عفونت ، مانند نوشیدن آب بیشتر، ممکن است به بدن شما کمک کند عفونت را سریع‌تر پاک کند.

آب زغال اخته یا کرن بری پس از شروع عفونت ادراری را درمان نمی کند. اما یک ماده شیمیایی موجود در زغال اخته ممکن است به جلوگیری از انواع خاصی از باکتری ها که می توانند باعث چسبیدن عفونت ادراری باکتریایی به پوشش مثانه شوند، کمک کند. این ممکن است به جلوگیری از عفونت در آینده کمک کند.

انجمن اورولوژی آمریکا می گوید که پزشکان می توانند آب زغال اخته را به عنوان راهی برای جلوگیری از عفونت ادراری مکرر به بیماران ارائه دهند.

علائم عفونت ادراری

علائم در مردان

علائم عفونت دستگاه فوقانی در مردان مشابه علائم زنان است. علائم عفونت تحتانی در مردان گاهی شامل درد مقعدی می شود ، علاوه بر علائم مشترکی که هم در مردان و هم در زنان مشترک است.

علائم در زنان

زنان مبتلا به عفونت تحتانی ممکن است درد لگن را تجربه کنند. این علاوه بر سایر علائم رایج است. علائم عفونت دستگاه فوقانی در مردان و زنان مشابه است.

علائم در جمعیت ویژه

نوزادان، نوجوانان و سالخوردگان نیز معمولا مبتلا به عفونت ادراری می گردند و اغلب به شیوه های بسیار متفاوت هستند.

چالش اصلی در نوزادان و سالخوردگان این است که نشانه های کلاسیک و عادی عفونت ادراری اغلب دیده نمی شود یا به علل دیگر به اشتباه منتقل می شوند.

به ویژه در نوزادان، تنها سرنخ هایی که ممکن است داشته باشند ، یک اضطراب یا گریه مداوم همراه با ادرار مفرط و امتناع از خوردن است. به همین دلیل مهم است که همیشه در هر ویزیت و ملاقات با دکتر ، درباره عادات ادراری و مدفوع کودک خود صحبت کنید.

در مقابل، علائم عفونت در کودکان نوپا و نوجوانان بیشتر مشخص می شود و ممکن است شامل ادرار دردناک و مشکل ادراری فوری و بی اختیاری در ادرار باشد.

یک عفونت در سالمندان معمولا از علائم معمول سایر بزرگسالان برخوردار نیست. این ممکن است شامل بی اختیاری ادرار و اختلال روانی (به علت نفوذ باکتری به سد خونی مغزی ایجاد میگردد) باشد.

اگر شخص مسن می باشد، مراقب تغییرات ناگهانی در اخلاق و رفتار و کنترل مثانه، به ویژه اگر همراه با درد کمر ، شکم یا ادرار بدبو است، باشید.

عفونت ادراری درمان نشده

درمان عفونت ادراری مهم است. هرچه زودتر، بهتر. عفونت های درمان نشده هرچه بیشتر گسترش پیدا کنند شدیدتر می شوند.

درمان عفونت معمولاً در دستگاه ادراری تحتانی راحت ترین است.

درمان عفونت که به مجاری ادراری فوقانی سرایت می کند بسیار دشوارتر است و به احتمال زیاد در خون شما پخش می شود و باعث ایجاد سپسیس می شود. سپسیس یک رویداد تهدید کننده زندگی است.

در صورت مشکوک بودن به عفونت ، در اسرع وقت با پزشک خود تماس بگیرید. یک معاینه ساده و آزمایش ادرار یا خون می تواند در طولانی مدت شما را از مشکلات زیادی نجات دهد.

عوارض جانبی عفونت ادراری

عوارض عفونت ادراری اغلب به علت عفونت درمان نشده یا تحت درمان است.
این خطر نیز در افراد مبتلا به اختلال کلیوی، دیابت یا بیماری هایی که باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن می شود (مانند HIV) بالا است.

عوارض عفونت مجاری ادراری عبارتند از:

• عفونت های عود کننده حداقل دو بار در شش ماه یا چهار بار در سال رخ می دهند، بیشتر در زنان
• تنگ شدن مجرای ادرار (سفتی) در مردان مبتلا به عفونت های مکرر
• افزایش خطر ابتلا به زایمان زودرس و کاهش وزن هنگام تولد در دوران بارداری
• آسیب دائمی کلیه
• سپتیسم یا گَندخونی که نوعی التهاب است که سراسر بدن را فرا می‌گیرد و به دلیل عفونت پیش می‌آید.

تشخیص عفونت ادراری

در صورت مشکوک بودن به عفونت ادراری بر اساس علائم خود ، با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک علائم شما را بررسی کرده و معاینه فیزیکی انجام می دهد. برای تأیید تشخیص عفونت ، پزشک شما باید ادرار شما را از نظر میکروبی آزمایش کند.

نمونه ادراری که به پزشک خود می دهید باید یک نمونه “تمیز” باشد. این بدان معناست که نمونه ادرار در وسط جریان ادراری شما جمع آوری می شود و نه در ابتدا. این به جلوگیری از جمع آوری باکتری یا مخمر از پوست شما ، که می تواند نمونه را آلوده کند ، جلوگیری می کند. پزشک شما نحوه دریافت نمونه تمیز را برای شما توضیح می دهد.

هنگام آزمایش نمونه ، پزشک شما میزان گلبول سفید را در ادرار شما جستجو می کند. این می تواند نشان دهنده عفونت باشد. پزشک شما همچنین آزمایش ادرار را برای آزمایش باکتری یا قارچ انجام می دهد. کشت می تواند به شناسایی علت عفونت کمک کند. همچنین می تواند به پزشک شما در انتخاب درمان مناسب شما کمک کند.

در صورت مشکوک بودن به ویروس ، ممکن است نیاز به آزمایش خاصی باشد. ویروس ها از علل نادر عفونت ادراری هستند ، اما در افرادی که پیوند اعضا انجام داده اند یا شرایط دیگری دارند که سیستم ایمنی بدن آنها را تضعیف می کند ، قابل مشاهده است.

تشخیص عفونت ادراری فوقانی

اگر پزشک شما مشکوک به عفونت مجاری ادراری دستگاه گوارش باشد، ممکن است علاوه بر آزمایش ادرار ، نیاز به شمارش کامل خون (CBC) و کشت خون نیز داشته باشد. کشت خون می تواند اطمینان حاصل کند که عفونت شما به جریان خون شما سرایت نکرده است.

تشخیص عفونت های مکرر

اگر عفونت های مکرر دارید ، ممکن است پزشک شما بخواهد هرگونه ناهنجاری یا انسداد دستگاه ادراری شما را بررسی کند. برخی از آزمایشات برای این مورد عبارتند از:

• سونوگرافی ، که در آن دستگاهی به نام مبدل بر روی شکم شما حرکت داده می شود. مبدل از امواج اولتراسوند برای ایجاد تصویری از اندام های دستگاه ادراری شما که روی مانیتور نمایش داده می شود ، استفاده می کند.
• پیلوگرام داخل وریدی (IVP) ، که شامل تزریق رنگی به بدن است که از طریق مجاری ادراری شما عبور می کند و با استفاده از اشعه ایکس از شکم شما عکسبرداری می کند. این رنگ دستگاه ادراری شما را بر روی عکس اشعه ایکس برجسته می کند.
• سیستوسکوپی ، که از دوربین کوچکی استفاده می کند که از طریق مجرای ادراری وارد مثانه می شود تا داخل مثانه شما را ببیند. در طول سیستوسکوپی ، پزشک ممکن است یک تکه کوچک از بافت مثانه را برداشته و آن را آزمایش کند تا التهاب مثانه یا سرطان به عنوان علت علائم شما رد شود.
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) ، برای به دست آوردن تصاویر دقیق تر از سیستم ادراری شما.

علل و عوامل خطر

هر چیزی که تخلیه مثانه را کاهش دهد یا مجاری ادراری را تحریک کند می تواند منجر به عفونت ادراری شود. همچنین عوامل زیادی وجود دارد که می تواند شما را در معرض خطر ابتلا به عفونت های ادراری قرار دهد. این عوامل عبارتند از:

• سن: افراد مسن بیشتر به عفونت مجاری ادراری مبتلا می شوند
• کاهش تحرک پس از جراحی یا استراحت طولانی مدت در تخت
• سنگ کلیه
• عفونت های ادراری قبلی
• انسداد مجاری ادراری ، مانند بزرگ شدن پروستات ، سنگ کلیه و انواع خاصی از سرطان
• استفاده طولانی مدت از کاتترهای ادراری ، که ممکن است ورود باکتری ها به مثانه را آسان تر کند
• دیابت ، به ویژه اگر به طور ضعیفی کنترل شود که ممکن است احتمال ابتلا به عفونت را در شما افزایش دهد
• بارداری
• ساختارهای ادراری غیرطبیعی از بدو تولد
• ضعف سیستم ایمنی بدن

عوامل خطر اضافی عفونت برای مردان

بیشتر عوامل خطر ابتلا به عفونت در مردان مانند زنان است. با این حال ، بزرگ شدن پروستات یکی از عوامل خطر عفونت است که مختص مردان است.

عوامل خطر اضافی عفونت برای زنان

عوامل خطر دیگری برای زنان وجود دارد.

برخی از عواملی که زمانی تصور می شد که عامل عفونت ادراری در زنان هستند ، از اهمیت چندانی برخوردار نیستند ، مانند عدم رعایت بهداشت حمام. مطالعات اخیر نشان نداده است که شستشو از پشت به جلو پس از رفتن به دستشویی منجر به عفونت ادراری در زنان می شود.

در برخی موارد ، برخی از شیوه های زندگی ممکن است به کاهش خطر برخی از این عوامل کمک کند.

مجرای ادرار کوتاه تر

طول و محل پیشابراه در زنان احتمال ابتلا به عفونت را افزایش می دهد. مجرای ادرار در زنان بسیار نزدیک به واژن و مقعد است. باکتری هایی که ممکن است به طور طبیعی در اطراف واژن و مقعد ایجاد شوند می توانند منجر به عفونت در مجرای ادرار و بقیه دستگاه ادراری شوند.

مجرای ادرار زنان نیز کوتاهتر از مردان است و باکتری ها فاصله کمتری برای ورود به مثانه دارند.

رابطه جنسی

فشار بر روی دستگاه ادراری زنان در هنگام مقاربت می تواند باکتری ها را از اطراف مقعد به داخل مثانه منتقل کند. اکثر زنان پس از مقاربت در ادرار خود باکتری دارند. با این حال ، بدن معمولاً می تواند ظرف ۲۴ ساعت از شر این باکتری ها خلاص شود. باکتری های روده ممکن است دارای خواصی باشند که به آنها اجازه می دهد به مثانه بچسبند.

اسپرم کش ها

اسپرم کش ها ممکن است خطر عفونت را افزایش دهند. آنها می توانند باعث تحریک پوست در برخی از زنان شوند. این امر خطر ورود باکتری ها به مثانه را افزایش می دهد.

استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی

کاندوم های لاتکس بدون روغن ممکن است اصطکاک را افزایش داده و باعث تحریک پوست زنان در هنگام رابطه جنسی شوند. این ممکن است خطر عفونت ادراری را افزایش دهد.

با این حال ، کاندوم برای کاهش شیوع عفونت های مقاربتی مهم است. برای جلوگیری از اصطکاک و سوزش پوست ناشی از کاندوم ، مطمئن شوید که به اندازه کافی از روان کننده ها استفاده می کنید و اغلب از آن در حین مقاربت استفاده کنید.

دیافراگم ادراری‌ تناسلی

دیافراگم ادراری‌ تناسلی ممکن است بر مجرای ادراری زنان فشار وارد کنند. این می تواند تخلیه مثانه را کاهش دهد.

کاهش سطح استروژن

پس از یائسگی ، کاهش سطح استروژن باعث تغییر باکتری های طبیعی در واژن شما می شود. این می تواند خطر عفونت را افزایش دهد.

پیشگیری

همه می توانند اقدامات زیر را برای جلوگیری از عفونت انجام دهند:

• روزانه شش تا هشت لیوان آب بنوشید.
• ادرار را برای مدت طولانی نگه ندارید.
• در مورد مدیریت بی اختیاری ادرار یا مشکلات در تخلیه کامل مثانه با پزشک خود مشورت کنید.

با این حال ، عفونت های ادراری در زنان بسیار بیشتر از مردان اتفاق می افتد و نسبت ۱ به ۸ معتبر است. این بدان معناست که از هر هشت زنی که عفونت مجاری  ادراری دارند ، فقط یک مرد مبتلا می شود.

اقدامات خاصی ممکن است به جلوگیری از عفونت های ادراری در زنان کمک کند:

برای زنان یائسه ، استفاده از استروژن موضعی یا واژینال که توسط پزشک تجویز شده است می تواند در پیشگیری از عفونت ادراری تفاوت ایجاد کند. اگر پزشک شما معتقد است که مقاربت یکی از عوامل مکرر عفونت شماست ، ممکن است مصرف آنتی بیوتیک های پیشگیرانه بعد از مقاربت یا طولانی مدت را توصیه کند.

برخی از مطالعات نشان داده اند که استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها در افراد مسن خطر ابتلا به عفونت ادراری را کاهش می دهد.

مصرف مکمل های روزانه کرن بری یا استفاده از پروبیوتیک های واژینال مانند لاکتوباسیلوس نیز ممکن است در پیشگیری از عفونت های ادراری مفید باشد. برخی از مطالعات معتقدند استفاده از شیاف پروبیوتیک واژن می تواند با تغییر باکتری های موجود در واژن ، وقوع و عود عفونت ادراری را کاهش دهد.

حتماً با پزشک خود مشورت کنید که برنامه پیشگیری مناسب برای شما چیست.

عفونت ادراری در بارداری

زنانی که باردار هستند و علائم عفونت دارند باید فوراً به پزشک خود مراجعه کنند. عفونت در دوران بارداری می تواند باعث فشار خون بالا و زایمان زودرس شود. عفونت های ادراری در دوران بارداری نیز به احتمال زیاد به کلیه ها سرایت می کند.

عفونت ادراری مزمن

بیشتر عفونت های ادراری پس از درمان از بین می روند. عفونت ادراری مزمن پس از درمان از بین نمی رود یا عود می کند. عفونت های ادراری مکرر در بین زنان شایع است.

بسیاری از موارد عفونت ناشی از عفونت مجدد با همان نوع باکتری است. با این حال ، برخی از موارد مکرر لزوماً شامل یک نوع باکتری نیست. در عوض ، ناهنجاری در ساختار مجاری ادراری احتمال عفونت را افزایش می دهد.

برگرفته از : UTIs in Adults: Everything You Need to Know